Alexander de Jong: “Je leest in overleveringen vaak vooral heroïsche oorlogsverhalen, maar er zijn ook nog dingen als verliefdheden”
Bij aankomst in het vrijwel verlaten Amare begin augustus, blijken de repetities van Maduro nog in volle gang. Stilletjes mag ik aansluiten op de tribune voor een korte blik achter de schermen, voorafgaand aan het interview met de jonge bariton die de rol van George Maduro zal vertolken.
Op de grond zit Alexander de Jong met zijn handen in het haar. Het is het begin van de Tweede Wereldoorlog en zijn personage George Maduro staat voor een onmogelijke keuze: óf hij blijft in Nederland om te vechten tegen de Duitsers, met het risico om opnieuw opgepakt te worden, óf hij moet alles achterlaten en vluchten, om vanuit Spanje opnieuw de wapens op te nemen – zijn vrienden, geliefde en leven in Nederland achterlatend.
Zelfs zonder attributen of decor, lukt het Alexander om deze innerlijke strijd met zijn stem te vatten. De 28-jarige bariton, schittert vanaf september in een van de titelrollen van de groots opgezette stadsopera Maduro, onder regie van Jeroen Lopes Cardozo. Na zijn studie Klassiek Muziektheater in 2016 afgerond te hebben aan het Conservatorium van Tilburg, heeft hij onder meer rollen gespeeld in producties voor de Nationale Opera en Holland Opera. En nu zal hij de rol van oorlogsheld vertegenwoordigen op het Haagse podium.
Op de vraag of hij al eerder in zulke grote producties heeft gespeeld, antwoordt Alexander bevestigend. “Ja, ik heb ook wel in veel grotere projecten gespeeld, maar dan vaak wel in kleinere rollen.” Als pas afgestudeerde heb je een vrij lange aanloop nodig in de operawereld, en moet je nog erg je stem ontwikkelen, legt hij uit. “Daarom is het leuk dat ik nu de titelrol mag spelen, niet alleen even op en af, maar ik kan nu echt een verhaal vertellen.”
Het verhaal
Zelf was Alexander nog niet bekend met het verhaal van Maduro. “Dat vind ik ook zo bijzonder, dat het verhaal echt over een oorlogsheld gaat, maar dat we dat verhaal niet kennen. Tenminste, het grote publiek niet”, aldus de bariton. Zelf is hij vroeger wel in Madurodam geweest, en deze week gaan ze opnieuw met alle acteurs, “ik wil het zelf graag nog een keer zien." Leuk om te weten is ook dat er een miniatuur van het geboortehuis van Maduro staat, dat ook een rol speelt in de voorstelling.
Inmiddels kent hij het verhaal natuurlijk binnenstebuiten. Hij bestudeerde de biografie van Maduro minutieus, “en dan leest het eigenlijk als een opera. Het is heel dramatisch.” Zo overlijdt zijn personage bijvoorbeeld heel jong, en ook nog eens drie weken voor de Amerikaanse bevrijding in een Duits kamp, “dat is heel tragisch.”
Ondanks de tijdbarrière ziet de acteur wel kleine overeenkomsten met zijn personage. Zo studeerden ze bijvoorbeeld beiden rechten in Leiden. “Een ander luguber feitje is dat ik nu precies de leeftijd heb waarop Maduro overleed, op 28,5-jarige leeftijd”, vertelt Alexander een tikkeltje ongemakkelijk. “Ik denk wel dat er overeenkomsten zijn, maar we maken wel echt een eigen voorstelling”, legt hij uit. “Je leest je in, je bereidt je voor, om die persoon te snappen, maar je maakt er wel iets eigens van.”
Tijdens het lezen was hij vooral benieuwd waar het enorme plichtsbesef van zijn personage vandaan kwam. “Er zijn tijdens het lezen van de biografie echt wel momenten geweest waarop ik dacht, waarom vlucht je niet gewoon? Maar ja, dat zeg je dan achteraf.” Maduro geeft blijk van een indrukwekkend doorzettingsvermogen en eergevoel. Zo weigert hij bijvoorbeeld de verplichte ‘Jodenster’ te dragen, en om een 'J' in zijn paspoort te laten zetten. Ook in de brieven aan zijn ouders laat Maduro niks los over de martelingen en gruwelen die hij heeft moeten ondergaan in het beruchte Oranjehotel.
“Ik vind dat een super mooie eigenschap, dat eervolle, maar er zit ook een keerzijde aan”, antwoordt Alexander desgevraagd. “In de biografie lees je alleen het heroïsche daarvan, maar het is ook wel een bepaald soort tunnelvisie. Het is natuurlijk heel krachtig, maar het heeft ook zijn ondergang betekend.”
Wisselwerking
Dat beide kanten, het heroïsche en het menselijke in de voorstelling verweven worden, vindt Alexander daarom erg mooi. "Je leest in overleveringen vaak vooral heroïsche oorlogsverhalen, maar er zijn ook nog dingen als verliefdheden. Er wordt ook gelachen en er is ook vriendschap.” Zijn rol verbindt die menselijke laag van het liefdesverhaal met dat heroïsche van de soldaat in de oorlog, legt hij uit.
En die wisselwerking waardeert hij enorm. "Wat ik het leukst vind, is de scene waarin George en Hedda elkaar ontmoeten en verliefd worden. Waar ze nog onbezorgd zijn en George nog een jonge hond is. Maar wat ik ook heerlijk vind om te spelen is het zware drama van het verhaal, als George voor een onmogelijke keuze staat.”
Waarom mensen moeten komen kijken? “Ik denk dat het heel bijzonder is dat het om een verhaal gaat wat hier uit de buurt komt maar wat veel mensen niet kennen. Iedereen kent Madurodam, maar veel mensen zullen de achtergrond daarvan niet weten. Het is een stukje geschiedenis dat zich afspeelde in deze regio. En het verhaal van Bep is ook erg mooi.”
Naast het levensverhaal van George Maduro, vertelt de opera ook de ontstaansgeschiedenis van Madurodam aan de hand van oprichtster Bep Boon van der Starp, gespeeld door de doorgewinterde musicalactrice Doris Baaten. Haar verhaal wordt simultaan verteld, maar speelt zich net na de oorlog af, en laat de strijd zien van een jonge vrouw die zich staande probeert te houden in de mannenwereld van de jaren 40-50’.
De voorstelling gaat op 1 september in première in Amare en is tot en met 7 september te bewonderen. Bijzonder is ook de samenwerking met Kwekers in de Kunst, die mensen uit de regio betrekken bij culturele projecten. Zo zal er een koor van ongeveer honderdtwintig mensen uit Den Haag en omstreken meezingen in de opera.
Meer informatie en tickets zijn te vinden op: www.amare.nl
Tekst: Sophia van Tol