Hoe we meer energie uit zee kunnen halen
De zee is onlosmakelijk verbonden met Scheveningen. Als Scheveninger zijn we dan ook trots op dat stuk water waar we iedere dag van kunnen genieten. We maken dagelijks veel gebruik van de zee door de watersport en visserij. Tegenwoordig halen we ook onze energie uit zee. Het is een nieuwe vorm van schone energie waar Dutch Marine Energy Centre (DMEC) in de haven van Scheveningen zich mee bezighoudt.
Energie uit zee, het is een mooie aanvulling op de al bestaande alternatieve energiebronnen zoals wind- en zonne-energie. Er zijn verschillende manieren waarop we energie uit de zee kunnen halen. Kijkend over de zee vanaf het strand zie je hier niets van, maar je kent ongetwijfeld de kracht van de golven en het getij met de stroming.
“Ik denk dat iedereen die als kind, en ook als volwassene overigens, in de zee heeft gespeeld de kracht van de zee wel heeft ervaren.” Yuki Esser legt uit hoe we die kracht van de zee kunnen omzetten in energie. Zij is werkzaam bij DMEC als Business & Innovation Advisor. “Er zit veel kracht in de zee, met allemaal technieken kun je die daar uithalen. Denk aan golfenergie, dat kunnen boeien zijn die op en neer gaan op het water en daardoor een soort dynamo laten opwinden. Ja, een beetje zoals wanneer je tijdens het fietsen een dynamo oplaadt.”
Een andere manier om energie uit zee te halen, is door gebruik te maken van de getijden. “De stroming van het water van eb naar vloed, daar kun je een soort onderwater windmolens voor gebruiken. Deze kunnen geïntegreerd worden in de bestaande infrastructuur, of je legt ze op de bodem van de zee. “We zitten hiermee nog in de testfase, maar de eerste resultaten zijn er al. Zo hebben we turbines bij de Oosterscheldekering getest en ook op de Afsluitdijk hebben we prototypes geplaatst waaruit we al energie hebben gehaald.”
Eén van de turbines die gebruikt is in de Oosterscheldekering, ligt in de haven van Scheveningen tussen het Topzeilcentrum en de pijp. Het ziet er inderdaad uit als een kleine windmolen. Yuki legt uit dat de wieken langzaam ronddraaien in het water zodat het de natuur en het zeeleven niet beschadigt.
Iets verder van huis zijn er nog meer opties om energie uit zee te halen. Yuki: “We kunnen ook door de wisseling van zoet naar zout water energie halen. Deze vorm hebben we al getest op de Afsluitdijk en in de Oosterscheldekering. Zo hebben we al energie kunnen opwekken.”
“We werken niet alleen in Nederland, over de hele wereld worden prototypen getest. Want ook uit de wisseling van warm naar koud water kunnen we energie halen. In Nederland is dat natuurlijk niet mogelijk daarvoor is het hier te koud. Dit gebeurt meer rond de evenaar.”
Scheveningse kennis
DMEC doet dit allemaal niet alleen, zij is juist de link tussen innovatieve bedrijven en de zee. Hiervoor werkt DMEC ook veel samen met de Haagse stichting North Sea Farmers. Een zeewier sectororganisatie met een community van ruim 100 partijen die al een aantal jaar actief is met testen van installaties op de Noordzee, daarvoor hebben zij een offshore testsite aangelegd. Hier maakt DMEC ook gebruik van om diverse prototypen te testen. Zinzi Reimert is manager van deze offshore testlocatie. “Als je op het Noorderstrand staat, zie je bij goed weer een oud platform (Q13) liggen, ten zuiden daarvan ligt onze offshore testsite. Deze beslaat een gebied van 6 vierkante kilometers en is daarmee de grootste offshore testsite van Europa.”
North Sea Farmers heeft deze testlocatie ooit aangelegd om te testen met zeewier, maar ze hebben die inmiddels ook opengesteld voor andere gebruikers, het ligt er tenslotte toch al.
Zinzi: "Het is mooi dat we zoveel samenwerken met DMEC, we zijn beide bedrijven in opkomende sectoren en werken met de zee. Het is ook logisch dat we voor de kust van Scheveningen liggen, de kustregio's zijn nu eenmaal de aangewezen regio's om dit soort innovaties te ontwikkelen. Hier wonen mensen die een hart hebben voor de zee en graag iets terug doen voor dat stuk natuur. Daarbij is er natuurlijk veel kennis bij de Scheveninger, daarom werken wij ook veel samen met de schepen in de haven. De schippers kennen de offshore testsite intussen en helpen ons met hun kennis over dat stuk zee en offshore operaties.”
Ook Yuki ziet de samenwerking met de lokale bevolking als een voordeel. “We praten ook veel met onze stakeholders, waaronder de gebruikers van de haven en inwoners. In die gesprekken komt ook naar voren dat werkgelegenheid belangrijk is, zeker als je nu ziet dat de visserij langzaam verdwijnt. Wij creëren banen en hoe mooi is het om al zo vroeg in deze transitie te kunnen stappen. Overigens willen wij de ruimte van de visserij niet inpikken. Het is al moeilijk genoeg om deze technieken op zee te plaatsen, dan kun je maar beter samenwerken.”
Energieparken in zee
Het klinkt als een schone en duurzame oplossing, onze zee is tenslotte altijd in beweging. En doordat alles onder water gebeurt, zien we er aan de oppervlakte weinig van. Maar het betekent wel dat er nog meer ruimte van de zee wordt gevraagd voor deze duurzame oplossing.
Yuki: "Dat klopt, ook daar denken we over na. We moeten ergens een afweging maken en kijken wanneer we echt iets bijdragen aan de natuur en wanneer we deze nog verder kapot maken. Daarom proberen we veel bij al bestaande constructies energie op te wekken, zoals de Oosterscheldekering. Ook zijn we aan het kijken naar de al bestaande windmolenparken in zee. Dat stuk zee wordt al gebruikt, in die gebieden is nog ruimte voor onze oplossingen, dat zit elkaar niet in de weg. Sterker nog, het kan elkaar goed aanvullen, zeker als we er ook nog zonnepanelen tussen leggen. En zo blijven we ook uit de ruimte van de visserij.”
Tekst: Anke Haadsma