Zeilschip 'Fantastiko'
Het is een opvallende verschijning, de 23 meter lange ranke zwarte tweemaster ‘Fantastiko’ die af en aan in de tweede haven van Scheveningen ligt. Het verhaal van het schip van Huub Veeneman is mogelijk nog bijzonderder: sinds twee jaar is het de uitvalsbasis van de Sea Ranger Service, een sociale onderneming die zich inzet voor een schone Noordzee, natuurherstel en tevens werkgelegenheid biedt voor jongeren.
Microplastics uit het water halen met netten, het actief herstellen van zee-gras of het nemen van watermonsters voor onderzoek. Het zeilschip de Fantastiko is inmiddels een graag geziene gast op de Noordzee als het gaat om onderzoek voor natuurherstel en het terugdringen van zeevervuiling. En dat is volgens Wietse van der Werf, die de stichting vijf jaar geleden opzette, hard nodig.
Microplastics
"De Noordzee is ons grootste natuurgebied, alleen ervaren we dat niet zo", vertelt hij. "Als je de zee vanaf het strand bekijkt, lijkt die heel helder maar zodra wij onze netten hier net buiten de haven uitzetten, zitten ze al vol met microplastics. Dat is plastic die zo uit elkaar is gevallen, dat je het met het blote oog niet meer kunt zien. Wij nemen daar onder meer samples van, zodat onderzoekers kunnen nagaan in hoeverre die plastics terechtkomen in micro-organismen en vervolgens via vissen in ons voedsel. Ook nemen we samples van nutriënten, om te kijken wat de invloed van klimaatverandering daarop is."
Wietse (38) werd als kind al gegrepen door natuurbehoud en herstel, wat werd versterkt tijdens zijn Antarctica expedities waarbij hij in aanraking kwam met ongerepte natuur. Nadat hij voor zijn ideeën en innovatieve inspanningen op het gebied van zeebehoud de prestigieuze prijs Future for Nature ontving, richtte hij met het prijzengeld de Sea Ranger Service op. Een organisatie die zich inzet voor behoud van de zee, en tegelijkertijd jongeren tussen de 18 en 29 jaar opleidt tot natuurbeschermer en als matroos. De jongeren worden daarbij getraind door oud-mariniers. Een zeer succesvolle formule, zo blijkt.
Jeugdwerkeloosheid
"Er zijn allerlei ideeën en organisaties op het gebied van natuurbehoud, maar er is in de praktijk gewoon weinig capaciteit om daadwerkelijk onderzoeken en taken op zee uit te voeren", vertelt Wietse. "Zelfs de overheid heeft daarvoor een beperkt aantal schepen. Tegelijkertijd bestaat er vooral in steden als Den Haag, Den Helder en Rotterdam een hoge jeugdwerkeloosheid. Met deze manier van werken helpen we jongeren aan een baan, ondersteunen de overheid en zetten we ons in de toekomst van de zee. Sociale en duurzame impact dus. Daarmee zijn we het enige zeilschip in Europa dat commerciële dienstverlening doet in de offshore."
De eigenaar van de Fantastiko Huub Veeneman was meteen enthousiast toen Wietse het idee vertelde, en leende zijn schip graag uit voor de sociale organisatie. "Huub maakt eigenlijk alles mogelijk wat we willen. Zo kunnen we inmiddels ook met drones vanaf het schip opereren, waarvoor we speciaal een kooi op de spiegel hebben gemaakt. Het is een heel robuust en indrukwekkend schip, dat heel goed past bij onze werkzaamheden", zegt Wietse, die erg blij is met de Fantastiko. "Het gangboord is vrij laag, waardoor je makkelijk bij de zee kan, het heeft veel dekruimte en het kan onafgebroken op zee opereren."
Discipline en structuur
Elk jaar is er in het opleidingsprogramma ruimte voor twaalf Sea Rangers die twee weken op, twee weken af varen. Na een jaar zijn ze gecertificeerd en kunnen ze elders binnen de offshorewereld een baan vinden. "Er zitten veel jongeren bij die hun opleiding niet hebben afgemaakt en hier kunnen ze praktisch aan de slag. Dat motiveert. Ze ervaren een stuk discipline en structuur, en je merkt dat ze de zee gaan waarderen en daar ambassadeur voor worden."
De manier van werken, werpt zijn vruchten af en de organisatie is al bezig met een tweede schip. "Steeds meer ministeries zien het belang in van ons werk, en doen een beroep op ons. Ook zijn we inmiddels in andere landen in gesprek met de overheden. En gelukkig komen er steeds meer beschermde gebieden in zee, is er meer aandacht voor het planten van zeegras en zeewier en gaan we meer en meer op een andere manier kijken naar de zee."
Unieke ligging
Hoewel de thuishaven van de Fantastiko in Rotterdam is, opereert het schip het hele jaar door vanuit Den Helder en Den Haag. "Scheveningen heeft een unieke haven waarbij je zo op zee zit. Daar zijn we heel bij mee. We komen hier dan ook graag."
Voor meer informatie kijk op de
website: nl.searangers.org.